“Mẹ sẽ báo cảnh
sát đến bắt con”, “Tự đi mà nói với bố” là những câu không nên
nói khi trẻ mắc lỗi, có thể phản tác dụng. Khi giận dữ vì những việc
trẻ làm, bố mẹ đôi khi nói những điều có thể làm tổn thương, thể hiện sự coi
thường trẻ.Yong Parentsđưa ra năm câu không nên nói khi tức
giận với trẻ.
“Tại sao con nghịch
ngợm thế?”
Không chỉ đơn thuần là
nói về một hành động, câu này mang hàm ý chỉ trích tính cách của trẻ. Đứa trẻ sẽ
hiểu bố mẹ không thích tính cách của mình chứ không chỉ phê phán hành động nghịch
ngợm.
Thay vào đó, hãy
nói:“Bình thường con ngoan lắm mà, mẹ rất ngạc nhiên khi con làm
như vậy”.
Nếu bắt đầu bằng cách
nhấn mạnh bố mẹ cảm thấy tích cực và hài lòng về những gì trẻ làm trong thời
gian qua, trẻ sẽ lắng nghe hơn, cảm thấy những việc tốt mình làm vẫn được bố mẹ
chú ý và ghi nhận.
“Mẹ không yêu con
nữa”
Nếu nghĩ tình yêu bố mẹ
dành cho mình có điều kiện, trẻ sẽ bối rối và bất ổn, cho rằng sự quan tâm của
bố mẹ dành cho mình có thể mất đi bất cứ lúc nào.
Bố mẹ có thể nói:“Mẹ
rất yêu con nhưng cảm thấy khó chịu về việc con đã làm”. Trẻ vẫn sẽ biết
phụ huynh đang thất vọng hoặc khó chịu với mình nhưng tình yêu thương dành cho
mình không bị mất đi. Một đứa trẻ luôn cảm thấy được yêu thương sẽ phản ứng
tích cực hơn khi bị kỷ luật.
“Nếu con làm việc
đó một lần nữa, mẹ sẽ báo cảnh sát đến bắt”
Đây là câu nói dọa trẻ
phổ biến của nhiều phụ huynh. Tuy nhiên, câu này không dựa trên sự thật và hoàn
toàn vô lý vì cảnh sát không bắt giữ trẻ em chỉ vì chúng không chịu ăn tối. Việc
nói với trẻ thông tin sai sự thật có thể dẫn đến trẻ có cái nhìn sai lệch về một
người, một ngành nghề có ích cho xã hội. Bên cạnh đó, câu nói trên chỉ có thể dọa,
bố mẹ không thể thực hiện.
Câu nói gợi ý để thay
thế:“Nếu con làm việc đó một lần nữa, mẹ không cho con chơi điện
thoại tuần này”.
Việc dọa trẻ bằng cách
đưa ra hình phạt, sau đó thực sự áp dụng sẽ khiến trẻ hiểu rằng hành vi của
mình sẽ sớm có hậu quả trực tiếp.
“Sao con giống chị
con thế nhỉ?”
Việc so sánh anh chị em
ruột với nhau thường gây chia rẽ, gây cảm giác thua kém và ganh đua cho những đứa
trẻ.
Thay vào đó, hãy
nói:“Chúng ta sẽ vui vẻ hơn nếu con cư xử tốt”.
Bố mẹ nên đưa ra một lý
do tích cực, nhắc nhở trẻ về hành động của mình đã ảnh hưởng xấu đến mọi người
trong gia đình để thay đổi hành vi. Khi đó, trẻ sẽ dễ tiếp thu và thay đổi hành
vi.
“Tự đi mà nói với
bố con”
Đối với trẻ em, hình phạt
cũng như phần thưởng cần được làm ngay. Nếu đợi đến cuối ngày khi bố đi làm về
rồi mới phạt hoặc nói chuyện, trẻ có thể quên sự cố đã xảy ra và không thật sự
hiểu được việc tại sao mình bị phạt. Ngoài ra, việc để cho người còn lại thực
hiện hình phạt sẽ làm giảm uy tín của bố mẹ trong mắt trẻ.
Phụ huynh có thể nói:“Mẹ
sẽ phạt con ngay bây giờ”.
Để hình phạt có hiệu lực,
bố mẹ cần áp dụng với trẻ hợp lý, công bằng và ngay lập tức.