“Làm thế nào bạn nuôi dạy trẻ tài năng?”
là câu hỏi liên tục nhận được từ mọi người xung quanh. Mỗi đứa trẻ phải đối phó
với vấn đề của riêng mình để tự lập và hoàn thiện bản thân. Tất nhiên với vai
trò phụ huynh, các ông bố bà mẹ cần thúc đẩy, kích thích sự phát triển của trẻ
nhưng chỉ ở mức nhất định và không nên quá bao bọc hoặc quản lý trẻ.
Đối phó với những câu hỏi liên tục
Carol Bainbridge, chuyên gia về trẻ tài năng, cựu
thành viên của Hiệp hội trẻ tài năng Indiana (Mỹ) cho rằng để đối phó với những
câu hỏi liên tục của trẻ, thay vì cảm thấy khó chịu, phụ huynh nên thay đổi chiến
lược và thái độ.
Đầu tiên bạn có thể trì hoãn trả lời các câu hỏi của
con. Chiến lược này giúp trẻ chấp nhận ra một số ranh giới giữa việc hỏi quá
nhiều và thực hiện chúng. Nếu con bạn vẫn cố truy hỏi đáp án đến cùng, bạn có
thể nói rằng: “Bố/mẹ không biết”. Hoàn toàn ổn khi thừa nhận bạn
không biết đáp án cho tất cả mọi câu hỏi trên đời. Câu trả lời này thậm chí
kích thích khả năng tư duy của trẻ, giúp chúng hiểu rằng luôn có những điều mới
mẻ cần tìm hiểu mỗi ngày.
Điều quan trọng là khi bạn lấy lại bình tĩnh, hãy
cùng con tìm ra câu trả lời vì không đứa trẻ nào muốn bị phớt lờ. Bạn có thể
cùng con đọc sách khoa học hoặc tài liệu để tìm ra câu trả lời trong những thời
điểm thích hợp hơn.
Đối phó với hành vi bất thường
Trẻ tài năng thường có những hành động kỳ quặc, khác
thường so với bạn bè đồng trang lứa. Dù vì lý do gì, những hành động này cũng
khiến cha mẹ lo lắng. Chẳng hạn, con bạn ngủ ít hơn những đứa trẻ bằng tuổi. Từ
sáng sớm, khi bạn còn đang say giấc, con đã yêu cầu bạn thức dậy để chơi cùng.
Thay vì lo lắng trẻ ngủ không đủ giấc, hãy đặt trong phòng con nhiều đồ chơi hoặc
sách để chúng có thể tự chơi an toàn cho đến khi mọi người trong gia đình thức
dậy. Tương tự, nếu bạn biết rằng con đặc biệt nhạy cảm với tiếng động, mùi
hương hoặc các kích thích khác, hãy cố gắng tránh xa chúng.
Đối với hành vi bất thường của Sherwyn, thay vì lo lắng,
tôi sẽ hỏi han con thật cặn kẽ để tìm ra lý do và từ đó ủng hộ hoặc giúp chúng
phát huy những hành động phù hợp. Ví dụ, khi Sherwyn dùng bút đánh dấu vẽ lên tất
của cháu, tôi đã hỏi lý do tại sao. Sherwyn trả lời rằng: “Những đôi tất
này hay bị tuột ra lúc con chạy nên con đánh dấu là tất dùng cho thứ ba và thứ
năm, những ngày con không có tiết thể dục”.
Chà, đây là ý tưởng sáng tạo không tồi đấy chứ! Vì vậy
tôi không trách mắng mà cùng Sherwyn tìm ra giải pháp phù hợp hơn, chẳng hạn
mua những đôi tất nổi bật hơn để phân biệt.
Điều quan trọng là tạo sự tin tưởng để trẻ tự tin thực
hiện những ý tưởng của mình mà không sợ cha mẹ lo lắng, tức giận hay la mắng.
Trẻ tài năng suy nghĩ theo cách riêng của chúng với những ý tưởng sáng tạo giúp
xây dựng thế giới tương lai. Bạn có thể nhận những ánh nhìn đánh giá từ phía mọi
người xung quanh, những người không hiểu rõ đứa trẻ của bạn, nhưng đổi lại bạn
sẽ giúp con phát huy tài năng của mình.
Đối phó với thái độ của mọi người xung
quanh
Một thực tế đáng buồn là trẻ tài năng thường phải chịu
đánh giá, ánh nhìn tiêu cực từ mọi người xung quanh. Và phụ huynh có nhiệm vụ
cung cấp cho trẻ những kỹ năng cần thiết để đối phó thế giới bên ngoài.
Khi ai đó nhận xét rằng bạn đang cướp đi tuổi thơ của
con bằng cách ép chúng học quá nhiều, bạn có nên phản kháng lại không? Một số
phụ huynh theo bản năng muốn bảo vệ con và bắt bẻ ý kiến của người khác. Số
khác chỉ mỉm cười cho qua. Nếu trong phút cáu giận, bạn quyết định thách thức ý
kiến của người khác, bạn cần xem xét lại ảnh hưởng từ những lời nói đó đối với
con bạn. Trẻ có thể học cách xử lý bất đồng bằng xung đột giống như cha mẹ.
Thay vào đó, hãy cư xử nhẹ nhàng để dập tắt sự tò mò
hoặc nghi ngờ của mọi người xung quanh. Thách thức của phụ huynh là đánh giá liệu
quyết định nuôi dạy của mình có phù hợp với mong muốn và khả năng của trẻ. Nếu
con bạn yêu thích học tập, chúng sẽ tự tìm thấy niềm vui trong kiến thức và việc
bạn kích thích niềm đam mê của trẻ là đúng. Nếu không phải như vậy, bạn cần xem
xét lại phương pháp nuôi dạy của mình.
4. Đối phó với bạn bè và người thân
Bạn bè và người thân có thể thoải mái hỏi bạn về những
phương pháp nuôi dạy trẻ tài năng vì nghĩ rằng với sự thân thiết của đôi bên,
đây không phải câu hỏi tế nhị dù có thể chính bạn cũng không biết lý do tại sao
trẻ lại thông minh vượt trội. Không giống như khi nói chuyện với người ngoài,
cuộc trò chuyện với bạn bè và người thân có thể xảy ra trong nhà nên bạn cần
tránh bàn luận về chủ đề này trước mặt trẻ.
Việc con cái có tài năng thiên bẩm không phải là điều
đáng để kiêu ngạo. Nhiệm vụ của bạn là làm cầu nối giữa con và thế giới bên
ngoài, giúp mọi người hiểu rõ hơn về năng khiếu, mong muốn của trẻ, dẫu đó là
những nguyện vọng khác biệt so với bạn bè thông thường.
5. Thời gian nghỉ
Là phụ huynh của trẻ tài năng cũng giống như cha mẹ
của những đứa trẻ bình thường khác, bạn vẫn có những vai trò, nhiệm vụ khác
trong xã hội. Thay vì dành toàn bộ thời gian chăm lo, chú ý đến từng thay đổi của
trẻ, phụ huynh đừng quên dành thời gian cho cá nhân. Đó là những khoảnh khắc bạn
tạm dừng suy nghĩ đến con, để con tự do khám phá thế giới, xây dựng mối quan hệ
bên ngoài.